فصل ششم آموزش برق صنعتی(کنتاکتورها و استارترهاي مغناطيسي)بخش2

-1-۶-۶ استاندارد NEMA
مقادير NEMA بر اساس استانداردهاي2ICS داراي بيشترين اسب بخار مي باشند.
کنتاکتورهاي راه اندازيNEMA بر اساس اندازه NEMA آنها انتخاب مي شوند. اين اندازه ها
مطابق جدول (۴) از سايز 00 تا سايز 9 موجود هستند.

وسايل کنترل موتور NEMA به خاطر ساختار زمخت و قدرت بالايشان شناخته شده
هستند و به همين دليل از لحاظ فيزيکي بزرگترازتجهيزاتIEC هستند. کنتاکتورها و استارترهاي
NEMA در هر کاربردي از کاربردهاي ساده خاموش- روشن گرفته تا کاربردهاي پيچيده تر
شامل ترمز و Jogging مورد استفاده قرار مي گيرد. براي انتخاب يک استارتر موتور NEMA
براي يک کاربرد خاص دانستن توان اسب بخار و ولتاژ موتور کفايت مي کند. اگر در يک کاربرد
خاص ترمزها و Jogging هاي قابل ملاحظه وجود داشته باشد بايد وسيله انتخابي يک مرحله
کوچکتر انتخاب شود.
شرکت زيمنس روي بعضي ازاستارتر موتورها، سايز موتور مناسب را دارد. مقادير نامي
اين موتورها بين مقادير نامي سايزهاي نرمال NEMA قرار دارد. اين موضوع به کاربر اجازه
مي دهد تا کنترل موتور خود را به کاربرد واقعي آن هر چه نزديکتر نمايد. جدول (۵) سايز
موتورهاي مناسب موجود را نشان مي دهد.

-۲-۶-۶ استاندارد IEC
در بعضي از کاربردها نياز به استارترهاي صنعتي پرقدرت وجود ندارد. در کاربردهايي
که فضا بسيار محدود و سيکل کاري شديد است، استفاده از تجهيزات IEC کارا و از لحاظ
اقتصادي مقرون به صرفه است. وسايل IEC بر اساس ماکزيمم جريان کاري که توسط موسسه
بين المللي الکترونيک در158-1 IEC منتشر شده است تقسيم بندي مي شوند.IEC سايز
کنتاکتورها را مشخص نمي کند و به جاي آن نوع کاربرد را مانند جدول (۶) مشخص مي کند.
کنتاکتورهاي نوع -3AC و-4AC بيشترين استفاده را در کاربردهاي راه اندازي موتورها دارند.

نوع کنتاکتور توصيف کاربرد بر طبق IEC
1AC بارهاي غير سلفي و يا سلفي کم
2AC راه اندازي موتورهاي با حلقه لغزان
3AC راه اندازي موتورهاي قفسه سنجابي
AC4
راه اندازي موتورهاي قفس سنجابي با حالت ترمزي- خاموش و روشن
سريع
11AC مدارات کمکي کنترل

جدول (۶) شرايط کار کنتاکتور را در۴ حالت استاندارد1AC ، 2AC ، 3AC ، 4AC و
11AC مشخص نموده است.

الف)نوع1AC
اين نوع شامل کليه مصرف کننده هاي غير القايي و يا مصرف کننده هاي جريان متناوب با
ضريب توان 0.95 به بالا مي باشد.

ب)نوع 2AC
اين حالت براي راه اندازي موتورهاي با رتور سيم پيچي شده مي باشد که در آن جريان
راه اندازي تقريبًا دو برابر جريان نامي موتور است. البته مقدار دقيق جريان بستگي به مقاومت
مدار رتور (مقاومت سيم پيچي به علاوه مقاومت رئوستاي راه اندازي )دارد، تيغه هاي اين نوع
کنتاکتور در حالت باز شدن مدار، جريان نامي موتور را قطع مي کنند. ولتاژي که در دو سر اين
کنتاکتها بوجود مي آيد، تابعي از نيروي ضد محرکه موتور است.

پ ) نوع 3AC
يا ين حالت برا راه اندازي موتور هاي القايي رتور قفس مي ي باشد. کنتاکتور در حالت راه
اندازي جرياني در حدود ۵تا۷برابر جريان نامي موتور را تحمل يم کند ودر زمان باز شدن يا
قطع مدار جريان نامي که توسط موتور از شبکه کش ميده ي شود را قطع يم کند. در اين حالت
تعداد دفعات قطع ووصل در ساعت م زي تواند ياد باشد وعمل قطع ن اي يز در ن نوع آسان است.

ت)نوع4AC
يا ن حالت شامل راه اندازي، ترمزو تغيي ير جهت جر ان در موتور هاي رتور قفس مي ي
باشد. در ا ني ين حالت يز جر ان در زمان بسته شدن کنتاکتور برابر با جريان راه اندازي ۵تا۷برابر
جريان رتور است وزمان تيکه ميغه ها باز ي ( شوند زمان قطع )جرياني برابر با جريان راه اندازي را
تحت ولتاژ شبکه باي ديد قطع نما . تعداد ولتاژها به نسبت عکس سرعت موتور م زي تواند ياد
شود.عمل قطع در اين نوع کنتاکتورتقريباً مشکل است.

يا DP ١ -۷-۶ کنتاکتورهاي با هدف مشخص
کنتاکتورهاي DP داراي مشخصه هاي مع يني هستند که بايد مد نظر قرار گيرد. يا ن نوع
کنتاکتورها براي کاربردهاي خاص که شرايط کار بطور واضح تعريف شده است طراحي شده اند.
يا ين شرا يط کار شامل جريان بار کامل، جريان رتور قفل، جر غيان ي ير سلف (مقاومتي )،
تعدادقطبها س، يکل کاري و تعداد کل عملکردهاي مورد انتظار مي . باشد
کنتاکتورهاي DP با جريان بار کامل موتور (FLA (يو جر ان رتور قفل ( LRA (مشخص
يم شوند.
FLA مقدار جرياني است که موتور در سرعت نامي، تحت بار مکان يکي کامل ودر ولتاژ
نام مي ي . کشد
LRA ني يز ماکز مم جرياني است که موتور در لحظه اولي که ولتاژ به موتور اعمال مي
شود از شبکه مي کشد. بطور کلي کنتاکتورهاي DP براي بارها زي ي ير بس ار مناسب هستند:
• گرمايش، تهوي يه و تهو ه مطبوع
• وساي يل کشاورز و آبياري
• يس ستمهاي کنترل مح يطي
• دستگاههاي دفتري و اداري
• کنترلهاي مربوط به استخرها و چشمه ها
• دستگاههاي جوشکاري
• تجهيزات پزشکي
• دستگاههاي سلف سرويس

FURNAS INNOVA PLUS مدل استارترهاي -۸-۶
اين استارترها از سايز 0NEMA تا4 و تا توان HP100 موجود هستند.رله هاي اضافه بار
بيمتال جبران شده حرارتي در اين استارترها داراي کلاسهاي ۱۰ و ۲۰ مي باشد. شکل(۹۴)

-۹-۶ استارترهاي 100ESP
اين نوع استارترها ازهمان کنتاکتورهايي استفاده مي کنندکه در استارترهاي PLUS INNOVA
به کار مي رود. رله اضافه بار در اين استاتورها از نوع حالت جامد و کلاسهاي ۱۰ و ۲۰و۳۰ مي
4 باشد. رله اضافه بار 100ESP موتورهاي سه فاز با FLA برابر با A
1
، تا A135 را محافظت مي
کنند. رله اضافه بار ازA
4
تا A10 داراي رنج FLA 4:1 مي باشد يعني A10 تا 1
بالاترازA10رنج FLA برابربا 4:1است. به عنوان مثال رله اضافه بار100ESP شکل (۹۵)
از ۹ تا ۱۸ آمپر قابل تنظيم است. رله 100ESP ، موتور را در برابر قطع فاز نيز محافظت مي
کند. به عبارت ديگر اين رله تا ۳ ثانيه پس از قطع يکي از فازهاي تغذيه، تريپ مي دهد.

-۱۰-۶ استارترهاي نوع R3 SiRIUS
اين نوع استارترشامل يک رنج از کنتاکتورها و رله هاي اضافه بار است که بارهاي تا A95
را در چهار سايز پوشش مي دهد.اين چهار سايزعبارتنداز : (A12(00S و (A25(0S و (A50(2S
.S3(95A) و
يکي از مزاياي اين نوع استارترها مانند شکل(۹۶) پهناي باريک آنست. براي مثال کنتاکتور
3S که براي HP75 طراحي شده است فقط mm70 پهنا دارد. از ديگر مشخصات اين نوع رله ها
و کنتاکتورها آنست که مي تواند در درجه حرارتهاي محيطي تا کار کنند. اين
مزيت به همراه پهناي کوچک کنتاکتور باعث مي شود بتوان چند کنتاکتور از اين نوع را بدون
افزايش دماي تجهيزات در داخل يک پنل جا داد.
C F o o (60 )140

در کنتاکتورها و رله هاي 00S، ترمينالهاي مدار فرمان و مدار قدرت هر دو به صورت
کلمپي مي باشد. ولي در رله ها و کنتاکتورهاي 0S و 2S و 3S فقط ترمينالهاي مدار فرمان به
صورت کلمپي هستند. شکل(۹۷)

رله هاي اضافه بار مدل R3 SiRIUS حفاظت اضافه جريان کلاس ۱۰ را براي موتورهاي
DC و AC فراهم مي کند. نوارهاي بي متال جبران شده محيطي که در اين رله تعبيه شده است
از تريپهاي مجازي ناشي از تفاوت دماي موتور با دماي محيط جلوگيري مي کند.اين رله اضافه
بارکه در شکل (۹۸) نشان داده شده است شامل يک تريپ ديفرانسيلي است که باعث مي شود
در هنگام وقوع قطع فاز سريعتر تريپ دهد.

-۱۱-۶ استارترهاي مدل TF3
اين نوع استارترها بايک رله اضافه بار و يک کنتاکتور مدل TF3 تجهيز شده است و
مقادير آنها از 100 تا HP500در ولتاژ VAC460 موجود مي باشد. کنتاکتهاي کمکي نيز براي
استفاده در مدار فرمان در اين استارترها تعبيه شده است. ولتاژهاي کويل اين نوع استارترها در
رنج ۲۴ ولت تا VAC600 مي باشد.
رله اضافه بار اين استارترها از نوع رله کلاس ۱۰ بوده و داراي يک نوار بي متال و يک
هيتر براي آشکار سازي اضافه بار مي باشد. اين رله که در شکل (۹۹) نشان داده شده است،
داراي تنظيم جريان بار کامل، کليد تست و کليد ريست مي باشد. تنظيم جريان بار کامل به رنج
جريان بار کامل موتور مربوط مي شود. کليد تست براي اين منظور استفاده مي شود که
مطمئن شويم رله اضافه بار درست کار مي کند. کليد ريست نيز که به صورت دستي يا اتوماتيک
مي باشد براي ريست کردن يک تريپ به کار مي رود.

-۱۲-۶ انتخاب رله اضافه بار در استارترها
جدول (۷) براي انتخاب ترکيب رله اضافه بار و کنتاکتور مربوط بسيار مفيد است.