اهداف آموزشي فصل اول : 

۱– آشنايي با اهداف جزوه برق صنعتي 

۲– آشنايي با مدارات کنترل

۱-۱-  مدارات کنترل

يک کنترل کننده معموﹰلا به عنوان يک وسي له يا گروهي از وسايل تعريف مي شود که به روشهاي از پيش تعيين شده، توان الکتريک ي تحويل داده شده به دستگاهي که به آن متصل است را تحت نظارت وکنترل دارد. عبارت کنترل که در مدارات کنترلي به کار مي رود يک مفهوم کلي است که از يک کليد ساده گرفته تا يک سيستم پيچيده شامل رله ها، کنتاکتورها، تايمرها، کليدها وچراغهاي نشان دهنده را در بر م ي گيرد. هر مدار الکتريکي که برا ي روشنا يي ويا قدرت به کار مي رود داراي اجزاي کنترلي است. به عنوان مثال کليدي که مانند شکل (۱) براي روشن و خاموش کردن يک لامپ به کار م ي رود،  يک مدار کنترل محسوب م ي شود. 

البته در صنعت تعداد بسيار زيادتري از وسايل وتجهيزات وجود دارد. به عنوان مثال براي روشن وخاموش کردن يک موتور وحفاظت آن وماشين آلات مربوطه وهمچنين پرسنل در حال کار، از کنترلرها استفاده م ي شود.  کنترلرهاي يک موتور علاوه بر اين، قابليت  معکوس کردن جهت، تغييرات سرعت،  راه اندازي نرم (Jogging)، توالي ها و پايلوت را نيز دارا هستند.  

مدارات کنترلي که براي عملکرد دقيق واتوماتيک يک ماشين به کار مي روند ممکن است بسيار پيچيده باشد.  

۱-۲- کنترل دستي

کنترل دستي به روشي اطلاق مي گردد که شخص به روش دستي باعث عملکرد يک مدار شود. به عنوان مثال شخص ممکن است با وصل کردن کليد يک استارتر مانند شکل(۲)  بطور دستي موتوري را روشن وخاموش نمايد.  

۱-۳- عملکرد اتوماتيک

با وجود اينکه کنترل دستي ماشينها هنوز هم يک روش بسيار معمول است ولي بسياري از ماشينها نيز به روش اتوماتيک روشن وخاموش م ي شوند. در عمل  معموﹰلا ترکيبي  از کنترل ها ي دست ي واتوماتيک به کار مي رود. مثﹰلا در يک پروسه ممکن است موتوري به صورت دستي راه انداز شود ولي به طور اتوماتيک خاموش گردد. (شکل ۳) 

۱-۴- المانهاي کنترل

المانهاي يک مدارکنترلي شامل تمام تجهيزات ووسايل مربوطه مانندحفاظت کننده ها، هاديها، رله ها،کنتاکتورها و وسايل پايلوت وتجهيزات حفاظت اضافه جريان مي باشد. انتخاب تجهيزات کنترل براي يک کاربرد خاص نياز به فهم عميق مشخصه ها ي کاري کنترلر وروش سيم کشي داردکه پس از انتخاب وسايل کنترل مناسب بايد در طرح نهايي لحاظ شوند.